ตับของคุณคือสุขภาพของคุณ

ตับของคุณมีหน้าที่ที่แตกต่างกันประมาณ 500 อย่างซึ่งช่วยให้ร่างกายของคุณคงการทำงานได้ดีที่สุด หน้าที่ที่สำคัญที่สุดสองอย่างคือ การกรองเลือดและช่วยย่อยอาหาร ตับที่แข็งแรงยังสามารถทำหน้าที่
เก็บสะสมพลังงาน ต่อสู้กับการติดเชื้อและกำจัดสารพิษที่เป็นอันตรายได้อีกด้วย
ตับที่เสื่อมไม่สามารถทำหน้าที่เหล่านี้ได้ดี ดังนั้นจึงเป็นเรื่องสำคัญที่จะต้องดูแลสุขภาพตับให้แข็งแรง

ข้อเท็จจริงเกี่ยวกับตับ

• เป็นอวัยวะภายในที่ใหญ่ที่สุด
• อยู่ทางด้านขวามือของลำตัวหลังซี่โครงของคุณ
• สามารถซ่อมแซมตัวเองและสร้างเนื้อเยื่อตับใหม่ที่แข็งแรงเองได้
• เซลล์ตับทำหน้าที่สลายไขมันและผลิตพลังงาน
• มีปริมาณเลือด 1.5 ลิตรไหลผ่านตับของคุณทุกนาที

โรคตับสามารถส่งผลกระทบต่อใครก็ได้

มีโรคตับมากกว่า 100 ชนิดและสามารถส่งผลกระทบได้ทั้งผู้ใหญ่และเด็ก ผู้ที่มีความเสี่ยงเป็นตับเสื่อมรวมถึงผู้ที่:

• มีน้ำหนักเกินหรือเป็นโรคอ้วน และมีไขมันพอกตับ
• ดื่มแอลกอฮอล์มากเกินไป
• มีการติดเชื้อไวรัสที่ไม่ได้รับการวินิจฉัยหรือไม่ได้รับการรักษา เช่น ไวรัสตับอักเสบบีหรือไวรัสตับอักเสบซี
• มีปัญหาเกี่ยวกับระบบภูมิคุ้มกันของตนเองที่นำไปสู่โรคตับได้
• มีโรคตับตั้งแต่กำเนิด

โรคตับอักเสบหมายถึงการอักเสบของตับ บางครั้งตับที่อักเสบอาจขยายใหญ่ขึ้นหรือบวมได้แต่ก็ไม่เสมอไป สาเหตุของการอักเสบของตับอาจมาจาก ไวรัสตับอักเสบ แอลกอฮอล์ ยาต่างๆหรือ ไขมัน แต่บางครั้งอาจมีสาเหตุหลายอย่างรวมกัน

การเฝ้าระวังอาการ

ตับที่เสื่อมแล้วสามารถทำงานต่อไปได้ในระยะเวลานานโดยไม่แสดงอาการหรือสัญญาณของความเสื่อม ความจริงแล้วอาการบางอย่างของโรคตับอาจไม่สามารถสังเกตเห็นได้เนื่องจากมีลักษณะเหมือนกับ

โรคภัยไข้เจ็บทั่วไป ทางที่ปลอดภัยที่สุดคือปรึกษาอายุรแพทย์ (GP) ใกล้บ้านคุณ แพทย์เฉพาะทาง ผู้ประกอบวิชาชีพพยาบาล (NP) หรือพยาบาลเฉพาะทางด้านตับ ถ้าหากคุณกังวลเกี่ยวกับอาการใด ๆ ต่อไปนี้:

• รู้สึกไม่สบายและเหนื่อยตลอดเวลา
• เจ็บหรือปวดในตับหรือบริเวณช่องท้องทั่วไป
• อาการคันทั่วร่างกายโดยเฉพาะตอนกลางคืน
• ข้อเท้าบวม
• ดีซ่าน (ผิวและตาเหลือง)
• ปัสสาวะมีสีเข้มผิดปกติอย่างต่อเนื่อง
• สมองเบลอหรือรู้สึกมึนงง

ยิ่งคุณรักษาสาเหตุของตับเสื่อมได้เร็วเท่าไหร่ โอกาสที่สุขภาพตับของคุณจะดีขึ้นก็ยิ่งมีมาก คุณควรปรึกษาแพทย์เพื่อเช็คตับของคุณถ้าคุณกังวล

การตรวจตับคืออะไร

การตรวจตับปกติจะทำพร้อมการตรวจเลือดเพื่อวัดว่าตับของคุณทำงานได้ดีเพียงใด ผลการตรวจเลือดจะช่วยให้แพทย์ของคุณสามารถเลือกตรวจสอบอย่างอื่นเพิ่มเติมได้ ซึ่งรวมถึง:

อัลตร้าซาวด์ช่องท้อง/ตับ

• เพื่อสร้างภาพดิจิตอลของตับและอวัยวะโดยรอบของระบบทางเดินอาหาร
• ค่าใช้จ่ายของการอัลตร้าซาวด์ช่องท้อง/ตับอยู่ภายใต้โครงการ Medicare Benefits Scheme (MBS) คุณจะได้รับเงินคืนเต็มจำนวนของการตรวจหากคุณมีบัตร Medicare

FibroScan

• อัลตราซาวด์เฉพาะทางที่จะประมาณรอยแผลเป็นบนตับของคุณ
• คุณสามารถทำ FibroScan ได้โดยไม่มีค่าใช้จ่าย ผ่านทางคลินิกตับของรัฐบาลสำหรับผู้ป่วยนอก คลินิกเอกชนอาจเรียกเก็บเงินสำหรับ FibroScan และจะไม่มีการคืนเงินผ่าน Medicare

จัดการยาของคุณให้ดี

กินยาตามแพทย์สั่งโดย แพทย์ใกล้บ้าน (GP) แพทย์เฉพาะทาง ผู้ประกอบวิชาชีพพยาบาล (NP) หรือจิตแพทย์ เท่านั้น อย่ากินยาเกินปริมาณที่กำหนด หลีกเลี่ยงการกินยาร่วมกับแอลกอฮอล์และ/หรือสารที่ผิดกฎหมาย ยาบางชนิดในปริมาณสูงอาจเป็นพิษต่อตับของคุณ (เช่น พาราเซตามอล)

จำกัดหรือเลิกการดื่มแอลกอฮอล์

ยิ่งคุณดื่มน้อยเท่าไหร่ ความเสี่ยงที่จะได้รับอันตรายจากแอลกอฮอล์ก็จะยิ่งลดลงเท่านั้น

หลีกเลี่ยงการสูบยาสูบหรือกัญชาหรือยาเสพติดอื่น ๆ

สารพิษและสารเคมีที่มีอยู่ในควันบุหรี่สามารถเป็นอันตรายต่อตับของคุณได้ กัญชาในปริมาณสูงอาจเพิ่มรอยแผลเป็นที่ตับและมีความเสี่ยงที่จะเป็นมะเร็งตับหากคุณใช้ยาสูบหรือกัญชา

ใช้เทคนิคการฉีดยาที่ปลอดภัย

ควรใช้อุปกรณ์การฉีดยาที่สะอาดของคุณเอง ถ้าเป็นไปได้ควรใช้ห้องฉีดยาที่อยู่ภายใต้การดูแลและอย่าใช้อุปกรณ์ฉีดร่วมกับผู้อื่นโดยเด็ดขาด

ระวังเรื่องการสักและการเจาะตามร่างกาย

เลือกสตูดิโอที่ปฏิบัติตามแนวทางการป้องกันการติดเชื้อที่มีการใช้เข็มแบบครั้งเดียวทิ้งและหมึกที่ผ่านการฆ่าเชื้อแล้วเท่านั้น

มีเพศสัมพันธ์อย่างปลอดภัย

ใช้ถุงยางอนามัยระหว่างมีเพศสัมพันธ์ทางช่องคลอด ทางปากและทางทวารหนัก วิธีนี้จะช่วยป้องกันคุณจากการติดเชื้อไวรัสผ่านทางของเหลวทางเพศหรือทางเลือดได้

มีสุขอนามัยส่วนบุคคลที่ดี

ไม่ควรใช้สิ่งของที่อาจมีเลือดติดอยู่ร่วมกับผู้อื่น (เช่น แปรงสีฟัน มีดโกน ทิ้งสิ่งของที่เปื้อนเลือดอย่างเห็นได้ชัดในถุงที่ปิดสนิทและทิ้งลงในถังขยะ

แผนการท่องเที่ยว

การเดินทางในบางประเทศจะทำให้คุณเสี่ยงต่อการติดเชื้อโรคไวรัสตับอักเสบเอและไวรัสตับอักเสบบี โรคมาลาเรีย และไข้เหลือง ควรปรึกษาแพทย์เกี่ยวกับการฉีดวัคซีนและใช้น้ำดื่มบรรจุขวดหรือน้ำต้มสุก ระหว่างการเดินทางของคุณ

แอลกอฮอล์ทำให้ตับทำงานหนัก
เพื่อลดความเสี่ยงต่อการได้รับอันตรายจากโรคหรือการบาดเจ็บที่เกี่ยวข้องกับแอลกอฮอล์ ชายและหญิงที่มีสุขภาพดีไม่ควรดื่มเกิน 10 ดื่มมาตรฐานต่อสัปดาห์และไม่เกิน 4 ดื่มมาตรฐานในหนึ่งวัน ยิ่งคุณดื่มน้อยเท่าไหร่ความเสี่ยงต่อการเกิดอันตรายจากแอลกอฮอล์ก็จะลดลง (NHMRC, 2020)

โรคตับมีหลายประเภทที่ค่อย ๆ ทำลายเซลล์ตับของคุณ เมื่อคุณได้รับการวินิจฉัยโรคตับตั้งแต่เนิ่น ๆ ก็สามารถรักษาได้ไวขึ้น โรคตับที่ไม่ได้รับการรักษาอาจทำให้ตับทำงานได้ไม่ดีหรือตับวายได้

การอักเสบ

อาจเกิดจากการติดเชื้อไวรัส แอลกอฮอล์ ปัญหาเกี่ยวกับระบบภูมิคุ้มกันของคุณหรือสารพิษต่าง ๆ การกำจัดหรือรักษาสาเหตุของการอักเสบจะทำให้การอักเสบหายไป

พังผืด

การก่อตัวของเนื้อเยื่อแผลเป็นในกรณีที่เนื้อเยื่อปกติที่มีสุขภาพดีถูกแทนที่ด้วยเนื้อเยื่อเกี่ยวพัน (คอลลาเจน) ในขั้นตอนนี้รอยแผลเป็นที่เนื้อเยื่อตับสามารถฟื้นตัวได้หากกำจัดหรือรักษาที่ต้นเหตุ

โรคตับแข็ง

โรคตับแข็งเป็นภาวะที่ตับไม่สามารถกลับไปเป็นเหมือนเดิมได้อีกเพราะเนื้อเยื่อตับที่แข็งแรงถูกแทนที่อย่างถาวรด้วยเนื้อเยื่อแผลเป็น ตับแข็งมีลักษณะแข็ง เป็นก้อนกลมและมักทำให้ตับหดเล็กลง การทำงานของตับมักจะบกพร่องอย่างรุนแรง การรักษาสามารถป้องกันไม่ให้ตับเสื่อมสภาพ ปกป้องเนื้อเยื่อตับที่เหลือที่ยังมีสุขภาพดีอยู่และฟื้นฟูการทำงานของตับบางส่วนได้ การทำงานของตับมักมีความผันผวนเมื่อเป็นโรคตับแข็ง

มะเร็งตับ

โรคตับแข็งเพิ่มความเสี่ยงต่อการเป็นมะเร็งตับ มะเร็งตับสามารถรักษาได้สำเร็จหากตรวจพบแต่เนิ่น ๆ

ตับวาย

ตับวายคือเมื่อตับหยุดทำงาน ซึ่งเป็นอันตรายต่อชีวิตและจำเป็นต้องได้รับการดูแลทางการแพทย์อย่างเร่งด่วน
การปลูกถ่ายตับอาจเป็นอีกทางเลือกหนึ่ง

หากคุณมีข้อกังวลเกี่ยวกับตับ โปรดปรึกษาแพทย์ (GP) หรือ ผู้ประกอบวิชาชีพพยาบาล (NP) ใกล้บ้าน เจ้าหน้าที่ผู้ให้บริการด้านสุขภาพของคุณสามารถสั่งตรวจการทำงานของตับได้ คุณอาจได้รับยาที่แพทย์สั่งตามผลการตรวจของคุณ ค่ายาส่วนใหญ่ครอบคลุมโดย Pharmaceutical Benefits Scheme (PBS) ค่าตรวจทางรังสีวิทยาส่วนใหญ่ครอบคลุมโดย Medicare Benefits Scheme (MBS) แพทย์ GP หรือ พยาบาล NP ใกล้บ้านของคุณสามารถส่งให้คุณไปพบแพทย์เฉพาะทางด้านตับได้อีกด้วย

ลองพูดคุยกับเพื่อนและครอบครัวสำหรับความช่วยเหลือเรื่องการปฏิบัติและกำลังใจ คุณสามารถพูดคุยกับเจ้าหน้าที่ผู้ให้บริการด้านสุขภาพอื่น ๆ ได้ เช่น พยาบาล
ที่ปรึกษา นักบำบัด เภสัชกร หรือนักโภชนาการ

สำหรับข้อมูลทั่วไปและการช่วยเหลือ คุณสามารถโทรไปที่สายด่วนเรื่องตับ
LiverLine 1800703 003

กำลังใจสร้างความแตกต่างได้อย่างมาก

คุณอาจรู้สึกโดดเดี่ยวและการรักษาสามารถทำให้คุณรู้สึกเหนื่อยและอ่อนแอได้ดังนั้นกำลังใจจึงเป็นสิ่งที่ดีมาก
– เกรนวิลย์ อายุ 56 ปี

เจ้าหน้าที่ผู้ให้บริการด้านสุขภาพช่วยได้มากจริงๆ

เพราะทัศนคติของพวกเขา ถ้าฉันมีอาการเจ็บป่วยฉันก็อยากไปพบพวกเขาเพื่อให้มีคนรับฟังและเข้าใจ
– เจมส์อายุ 56 ปี

LiverWELL LiverLine

บริการฟรีและคุณไม่จำเป็นต้องระบุชื่อ เรามีผู้เชี่ยวชาญที่ผ่านการฝึกอบรมที่จะคอยรับฟังข้อกังวลและให้ข้อมูลเพิ่มเติม โปรดโทรมาที่ 1800 703 003

ดูแลตับของคุณให้แข็งแรง

แอพ LiverWELL เป็นแอพมือถือที่ใช้งานง่ายที่ช่วยคุณจัดการสุขภาพตับของคุณ มีเครื่องมือและเคล็ดลับมากมายที่จะช่วยให้ตับของคุณแข็งแรง รวมถึง:

• ตั้งค่าการแจ้งเตือนกินยา
• กำหนดการนัดหมายต่างๆ
• บันทึกและติดตามผลการตรวจ
• เก็บบันทึก

คุณสามารถค้นหาข้อมูลล่าสุดเกี่ยวกับสุขภาพตับได้ในแอป LiverWELL ซึ่งรวมถึงการรับประทานอาหารที่ดีต่อสุขภาพ การออกกำลังกาย การรู้สึกสบายดี และการตระหนักถึงการดื่ม

www.cancervic.org.au
www.betterhealth.vic.gov.au

info@liverwell.org.au
สายด่วนเรื่องตับ (LiverLine): 1800 703 003

ข้อมูลนี้เป็นข้อมูลทั่วไปและไม่ได้มีไว้เพื่อเป็นคำแนะนำทางการแพทย์ โปรดปรึกษาแพทย์ผู้เชี่ยวชาญสำหรับข้อมูลเพิ่มเติม NHMRC.(2020).
แนวทางปฏิบัติของออสเตรเลีย เพื่อลดความเสี่ยงด้านสุขภาพจากการดื่มแอลกอฮอล์

วิดีโอนี้นำเสนอข้อมูลที่ถูกต้องเกี่ยวกับช่องทางการติดต่อของโรคตับอักเสบบี ซึ่งเดิมเคยเชื่อว่าสามารถติดต่อได้ผ่านทางอาหารและเครื่องดื่มพร้อมทั้งเน้นย้ำถึงความสำคัญของการดูแลสุขภาพให้แข็งแรง และการเข้ารับการตรวจสุขภาพเป็นประจำ

วิดีโอนี้นำเสนอข้อมูลเกี่ยวกับการป้องกันการถ่ายทอดโรคตับอักเสบบีจากแม่สู่ลูก และให้ข้อมูลที่ถูกต้องเกี่ยวกับช่องทางการติดต่อต่าง ๆ ของโรคตับอักเสบบี ซึ่งเดิมเคยเชื่อว่าสามารถติดต่อได้ผ่านทางการให้นมบุตร พร้อมทั้งเน้นย้ำถึงความสำคัญของการเข้ารับการตรวจสุขภาพเป็นประจำ และการดูแลสุขภาพให้แข็งแรง

วิดีโอนี้นำเสนอข้อมูลสำคัญเกี่ยวกับการป้องกันโรคตับอักเสบบีเมื่อมีเพศสัมพันธ์ และเน้นย้ำถึงความสำคัญของการเข้ารับการตรวจสุขภาพเป็นประจำ และการดูแลสุขภาพให้แข็งแรง

วิดีโอนี้นำเสนอข้อมูลที่ถูกต้องเกี่ยวกับช่องทางการติดต่อของโรคตับอักเสบบี ซึ่งเดิมเคยเชื่อว่าสามารถติดต่อได้ผ่านทางการเล่นกีฬาและการทำกิจกรรมร่วมกับผู้ป่วย พร้อมทั้งเน้นย้ำถึงความสำคัญของการตรวจพบ และได้รับการวินิจฉัยโรคตับอักเสบบีแต่เนิ่น ๆ