-

ថ្លើម​របស់​អ្នក​, សុខ​ភាព​របស់​អ្នក​

ហេតុ​តែ​​ថ្លើម​របស់​អ្នក​សំខាន់​

ស្ទើរ​តែ​គ្រប់ចំណី​អាហារ​ទាំង​អស់​ដែល​​​អ្នក​ទទួល​ទាន​ និង​ផឹក​ត្រូវ​ឆ្លង​កាត់​តាម​រយៈ​​ថ្លើម​របស់​​អ្នក​។ សូម្បី​តែ​សារធាតុ​គីមី​នានា​ដែល​ប៉ះ​ពាល់​នឹង​​ស្បែក​ និង​ជាតិ​ពុល​​ផ្សេងៗ​​​ដែល​​​អ្នក​ដក​ដង្ហើម​ចូល​ក៏​ឆ្លង​កាត់​ថ្លើម​របស់​​អ្នក​ដែរ។​

​ថ្លើម​របស់​អ្នក​​មាន​កិច្ច​ការ​ធ្វើ​ប្រហែល​ជា​៥០០​មុខ​ខុស​ៗ​គ្នា​ ដើម្បី​រក្សា​ឲ្យ​ខ្លួន​ប្រាណ​របស់​អ្នក​ដំណើរ​​ការ​​ខ្លួន​បាន​ល្អ​បំផុត។ កិច្ច​ការ២​​​យ៉ាង​សំខាន់​ជាង​គេ គឺ​​ការ​សម្អាត​ឈាម និង​ការ​ជួយ​កិច្ច​ការ​រំលាយ​អាហារ​​របស់​អ្នក​។ ថ្លើម​ដែល​មាន​សុខ​ភាព​ល្អ​ក៏​ថែម​ទាំង​​ផ្ទុក​ថាម​ពល​, ប្រយុទ្ធ​ប្រឆាំង​​នឹងការ​ឆ្លង​ជំងឺ​ និង​បញ្ចេញ​ចោល​សារធាតុ​ពុល​ផ្សេងៗ​ផង​ដែរ​។

ថ្លើម​ដែល​មាន​ការ​ខូច​ខាត​មិន​អាច​ធ្វើ​កិច្ច​ការ​ទាំង​នេះ​បាន​ល្អ​ប្រសើរ​នោះ​ទេ, ហេតុ​ដូច្នេះ​​វា​ជា​ការ​សំខាន់​ ដែល​ត្រូវ​​ថែ​រក្សា​ថ្លើម​របស់​អ្នក​ឲ្យ​មាន​សុខ​ភាព​ល្អ។

​ភាព​ពិត​របស់​ថ្លើម​

  • សរីរាង្គ​នៅ​​ខាង​ក្នុង​​ខ្លួន​ធំជាង​គេ
  • ស្ថិត​នៅ​ខាង​ស្ដាំ​​ដៃ​នៃ​ដង​ខ្លួន​របស់​អ្នក​, នៅ​ខាង​ក្រោយ​នៃ​ឆ្អឹង​ជំនី​​របស់​អ្នក​
  • អាច​ជួស​ជុល​ខ្លួន​វា​បាន​ ហើយ​បង្កើត​ជា​លិកា​ថ្លើម​ថ្មី​ដែល​មាន​សុខ​ភាព​ល្អ
  • កោសិកា​ថ្លើម​ជួយ​​បំបែក​រំលាយ​ជាតិ​ខ្លាញ់​ និង​ផលិត​ថាម​ពល​
  • ឈាម​ចំនួន​១លីត្រ​កន្លះ​ហូរ​ឆ្លង​កាត់​​ថ្លើម​របស់​អ្នក​រាល់​ពេល​១នាទី​

ជំងឺ​ថ្លើម​អាច​ប៉ះ​ពាល់​មនុស្ស​​គ្រប់​គ្នា​

មាន​ជំងឺ​ថ្លើម​ជាង​១០០​ប្រភេទ​ ហើយ​ជំងឺ​ទាំង​នោះ​អាច​ប៉ះ​ពាល់​ដល់​​ទាំង​មនុស្ស​ចាស់​ៗ​ និង​កុមារ​។ បណ្ដា​ជន​ដែល​ប្រឈម​មុខ​នឹង​ការ​ខូច​ខាត​ថ្លើម​រួម​មាន​​ប្រភេទ​មនុស្ស​ដែល​៖

  • មាន​​​ទម្ងន់​លើស​​ ឬ​ក៏​ធំ​ធាត់​ជ្រុល​ហួស​ ហើយ​មាន​ថ្លើម​ដែល​សម្បូរ​ខ្លាញ់​
  • ទទួល​ទាន​​សុរា​ច្រើន​ហួស​កម្រិត​
  • មាន​វីរុស​ឆ្លង​ជំងឺ​​ដែល​មិន​បាន​ព្យាបាល​ ឬ​មិន​បាន​ត្រូវ​គេ​ពិនិត្យ​រោគ​ឃើញ ដូច​ជា​ជំងឺ​រលាក​ថ្លើម​ប្រភេទ B និង​ជំងឺ​រលាក​​ថ្លើម​ប្រភេទ C ជា​ដើម​
  • មាន​បញ្ហា​នឹង​ប្រព័ន្ធ​ការ​ពារ​រាង្គ​កាយ​ដែលនាំ​ឲ្យ​កើត​ជំងឺ​ថ្លើម​
  • កើត​​មក​មាន​ជំងឺ​ថ្លើម​មក​ជា​មួយ។

តើ​ជំងឺ​រលាក​​ថ្លើម​ជា​អ្វី?

ជំងឺ​រលាក​ថ្លើម​ (hepatitis) មាន​ន័យ​ថា ​​​ជា​ការ​រលាក​ដល់​​ថ្លើម​។ ថ្លើម​ដែល​រលាក​អាច​មាន​ពេល​ខ្លះ​ធ្វើ​ឲ្យ​ឡើងប៉ោង​​ធំ ឬ​ហើម​ ប៉ុន្ដែ​មិន​តែង​តែ​បែប​នេះ​ទេ​។ មូលហេតុ​ផ្សេងៗ​ដែល​ធ្វើ​ឲ្យ​រលាក​ថ្លើម​អាច​មក​ពី​វីរុស​​ជំងឺ​រលាក​​ថ្លើម​, ជាតិ​សុរា​, គ្រឿង​ញៀន ឬ​ក៏​ជាតិ​ខ្លាញ់។ មាន​ពេល​ខ្លះ​​វា​អាច​បណ្ដាល​​មក​ពី​មូល​ហេតុ​ផ្សេងៗ​ជា​ច្រើន​រួម​បញ្ចូល​គ្នា។​

ការ​សំឡឹង​មើល​រក​អាការរោគ​ផ្សេងៗ​

ថ្លើម​ដែល​មាន​ការ​ខូច​ខាត​អាច​បន្ដ​ដំណើរ​ការ​អស់​ពេល​យ៉ាង​យូរ​ដោយ​គ្មាន​​បង្ហាញ​ឲ្យ​​ឃើញ​​នូវ​អាការរោគ​ ឬ​សញ្ញា​ផ្សេងៗ​នៃ​ការ​ខូច​ខាត​ឡើយ​​។ តាម​ពិត​ទៅ​​អាការរោគ​ខ្លះ​នៃ​ជំងឺ​ថ្លើម​អាច​​កើត​​ឡើង​ដោយ​​យើង​មិន​បាន​ដឹង​ដោយ​សារ​តែ​វា​មើល​ទៅ​ជា​​ការ​មាន​ជំងឺ​ឈឺ​ចាប់​ធម្មតា​​

សកម្ម​ភាព​ដែល​មាន​សុវត្ថិភាព​បំផុត ​គឺ​ត្រូវ​និយាយ​ជា​មួយ​នឹង​គ្រូ​ពេទ្យ​ពិនិត្យ​ជំងឺ​ទូទៅ​​ General Practitioner (GP) របស់​អ្នក, គ្រូ​ពេទ្យ​ជំនាញឯក​ទេស​, គិលានុបដ្ឋាក Nurse Practitioner (NP) ឬ​ក៏​គ្រូពេទ្យ​ថ្លើម​ ប្រសិន​បើ​​លោក​អ្នក​មាន​កង្វល់​ផ្សេងៗ​​អំពី​អាការរោគ​ណា​មួយ​ដូច​ខាង​ក្រោម៖

  • មាន​អារម្មណ៍​មិន​សូវ​ស្រួល​ខ្លួន​ ឬ​អស់​កម្លាំង​គ្រប់​ពេល​វេលា
  • មាន​ភាព​ស្រួច​ស្រាវ​សាច់​ ឬ​ក៏​ការ​ឈឺ​ចាប់​នៅ​កន្លែង​ថ្លើម​ ឬ​ក៏​នៅ​តំបន់​ពោះ​ទូទៅ​
  • មាន​ការ​រមាស់​ទូទាំង​ខ្លួន​ប្រាណ​ ជា​ពិសេស​នៅ​ពេល​យប់​
  • មាន​ការ​ហើម​​ក​ជើង​
  • ឡើង​លឿង​ (សាច់ និង​ភ្នែក​មាន​ពណ៌​លឿង​)
  • ទឹក​នោម​​ឡើង​ពណ៌​​ល្អក់​ខ្លាំង​មិន​ធម្មតា​ ឬ​​​ឡើងពណ៌​​ល្អក់​​​មិន​ឈប់​
  • មាន​អារម្មណ៍​គិត​មិន​ច្បាស់​ព្រោះ​​មិន​ជ្រះ​​ស្រឡះ​​ក្បាល​​ (brain fog) ឬ​ក៏​មាន​អារម្មណ៍​ខួរក្បាល​មិន​ស្រឡះ​

ស្នើ​សុំ​​​ឲ្យ​ពេទ្យ​ឆែក​មើល​ថ្លើម​របស់​អ្នក

ការ​ព្យាបាល​ការ​ខូច​ខាត​ថ្លើម​របស់​អ្នក​បាន​កាន់​តែ​មុន​ពេល​ទាន់​វេលា​​ឱកាស​​របស់​អ្នក​កាន់​តែ​ល្អ​​នៅ​ក្នុង​ការ​ធ្វើ​ឲ្យ​សុខ​ភាព​ថ្លើម​របស់​អ្នក​កាន់​តែ​ប្រសើរ។ ស្នើ​សុំ​ឲ្យ​គ្រូពេទ្យ​ GP ឆែក​​មើល​​ថ្លើម​​របស់​អ្នក​ ប្រសិន​បើ​អ្នក​មាន​កង្វល់​។

តើអ្វី​ហៅ​ថា​ជា​​ការ​ឆែក​មើល​ថ្លើម​​?

ជា​ធម្មតា​ ការ​ឆែក​មើល​ថ្លើម​​ គឺ​ធ្វើ​ឡើង​តាម​រយៈ​ការ​ធ្វើ​តេស្ដ​ឈាម​ ដែល​ធ្វើ​ការ​ពិនិត្យ​មើល​ថា ​តើ​ថ្លើម​របស់​អ្នក​ដំណើរ​ការ​ល្អ​បាន​ប៉ុនណា។ លទ្ធផល​ឈាម​នេះ​ជួយ​ឲ្យ​គ្រូពេទ្យ GP ជ្រើស​​រើស​​ការ​ធ្វើ​តេស្ដ​ដទៃ​ទៀត​ដើម្បី​ពិនិត្យ​​បន្ថែម​។ ការ​ធ្វើ​តេស្ដ​ទាំង​នោះ​រួម​មាន​៖

ការ​ថត​ឆ្លុះ​អ៊ុលត្រា​សោន​ថ្លើម​/​ពោះ​៖

  • ការ​ផ្សំផ្គុំរូបភាព​ឌីជីថល​នៃ​ថ្លើម​ និង​សរីរាង្គ​ដទៃ​ទៀត​នៅ​ជុំវិញ​ក្រពះ​ពោះ​វៀន​
  • តម្លៃ​ចំណាយ​នៃ​ការ​ថត​ឆ្លុះ​អ៊ុលត្រា​សោន​ថ្លើម​/​ពោះ គឺ​ត្រូវ​កម្ម​វិធី​ប្រយោជន៍​ថែ​ទាំ​សុខ​ភាព Medicare Benefits Scheme (MBS) ​ជួយ​ចេញ​ថ្លៃ​ឲ្យ។ ប្រសិន​បើ​អ្នក​កាន់​កាត​ Medicare ចំណាយ​ពេញ​នៃ​ការ​ថត​ឆ្លុះ​នេះ​នឹង​ត្រូវ​រដ្ឋ​ជួយ​ចេញ​។

ការ​ថត​ឆ្លុះ​រក​មើល​សម្លាក​​បែប​ FibroScan៖

  • គឺជាការ​ថត​ឆ្លុះ​អ៊ុល​ត្រា​សោន​ពិសេស​ដែល​ប៉ាន់​ប្រមាណ​អំពី​​សម្លាក​​ផ្សេងៗ​​ដែល​មាន​នៅ​ថ្លើម​។
  • ការ​ថត​ឆ្លុះ​បែប​ FibroScan គេ​អាច​ប្រើ​សេវា​កម្ម​​នេះ​បាន​ដោយ​មិន​គិត​ថ្លៃ​តាម​រយៈ​គ្លីនិក​ព្យាបាល​ថ្លើម​​សម្រាប់​អ្នក​ជំងឺសាធារណៈ​​ក្រៅ​មន្ទីរ​​ពេទ្យ​។ ​គ្លីនិក​ព្យាបាល​ឯកជន​អាច​យក​ថ្លៃ​សម្រាប់​ការ​ថត​ឆ្លុះ​បែប​ FibroScan ហើយ​វា​អាច​គ្មាន​ការ​​សង​ឲ្យ​ប្រាក់​វិញ​ (NO REBATE) តាម​រយៈ​ Medicare ឡើយ​។

ឱវាទ​មាន​ប្រយោជន៍​សំខាន់​ៗ​ក្នុង​ការ​​រក្សា​សុវត្ថិភាព​

ការ​គ្រប់​គ្រង​ចាត់​ចែង​ថ្នាំ​ពេទ្យ​របស់​អ្នក​៖

សូម​ប្រើ​តែ​ថ្នាំ​ពេទ្យ​ណា​ដែល​បាន​ចេញ​​វេជ្ជ​បញ្ជា​ឲ្យ​ដោយ​​គ្រូពេទ្យ​ GP, គ្រូពេទ្យ​ជំនាញ​​ឯក​ទេស​, គ្រូពេទ្យ NP ឬ​គ្រូ​​ពេទ្យ​វិកល​ចរិត​​របស់​អ្នក​។ មិន​ត្រូវ​ប្រើ​ថ្នាំ​ពេទ្យ​ដែល​គ្រូ​ពេទ្យ​ចេញ​វេជ្ជ​បញ្ជា​លើស​ចំនួន​កម្រិត​ឲ្យ​ប្រើ​ប្រាស់ជា​ដាច់​ខាត​។ ចៀស​វៀង​ការ​ប្រើ​ថ្នាំពេទ្យ​ដែល​គ្រូពេទ្យ​ចេញ​វេជ្ជបញ្ជា​ឲ្យ​រួម​ជា​មួយ​នឹង​សុរា​ និង​/ឬ​ សារធាតុ​គ្រឿង​ញៀន​​ខុស​ច្បាប់​ផ្សេងៗ​​។ ថ្នាំពេទ្យ​ខ្លះ​ដែល​ប្រើ​ក្នុង​កម្រិត​បរិមាណ​​ខ្ពស់​អាច​ធ្វើ​ឲ្យ​ពុល​ដល់​ថ្លើម​ (ដូច​ជា​ថ្នាំ​ប៉ារ៉ា​សេតាម៉ុល​ជា​ដើម​)។

ឈប់​ទទួល​ទាន​សុរា​ ឬ​ទទួល​ទាន​មាន​កម្រិត​៖

ការ​ទទួល​ទាន​សុរា​កាន់​តែ​តិច​ ការ​ប្រឈម​មុខ​នឹង​គ្រោះ​ថ្នាក់​ដោយ​សារ​សុរា​កាន់​តែ​មាន​តិច​តួច​។

ចៀស​វៀង​ការ​ជក់​បារី ឬ​ជក់​កញ្ឆា ឬ​គ្រឿង​ញៀន​ដទៃ​ទៀត​។
ជាតិ​ពុល​

និង​ជាតិ​គីមី​ផ្សេងៗ​ដែល​មាន​នៅ​ក្នុង​​ផ្សែង​បារី​​អាច​ធ្វើ​ឲ្យ​ប៉ះ​ពាល់​ដល់​ថ្លើម​របស់​អ្នក​។ ការ​ប្រើ​គ្រឿង​ញៀន​ cannabis​ ក្នុង​កម្រិត​ខ្ពស់​អាច​បង្កើន​ការ​​មាន​សម្លាក​​ដល់​ថ្លើម។ មាន​ការ​ប្រឈម​មុខ​មួយ​ដែល​នាំ​ឲ្យ​កើត​ជំងឺ​មហារីក​ថ្លើម​ ប្រសិន​បើ​អ្នក​​ជក់​បារី ឬ​ប្រើ​គ្រឿង​ញៀន cannabis។

ប្រើ​បច្ចេក​ទេស​ចាក់​ម្ជុល​​ដោយ​សុវត្ថិភាព៖

ប្រើ​ឧបករណ៍​ចាក់​ម្ជុល​​របស់​អ្នក​ផ្ទាល់​ខ្លួន​ដែល​ស្អាត​។ ប្រសិន​បើ​អាច​ធ្វើ​បាន​ សូម​ទៅ​កន្លែង​បន្ទប់​ចាក់​ម្ជុល​​ដែល​មាន​ការ​មើល​ការ​ខុស​ត្រូវ​។ មិន​ត្រូវ​ប្រើ​ឧបករណ៍​ចាក់​ម្ជុល​​រួម​គ្នា​ជា​ដាច់​ខាត​។

ត្រូវ​ប្រុង​ប្រយ័ត្ន​ចំពោះ​ការ​ចាក់​សាក់​ និង​ការ​ចាក់​​ទម្លុះ​សាច់​រាង​កាយ​​​ពាក់​គ្រឿង​អលង្ការ​។

ជ្រើស​រើស​ប្រើ​កន្លែង​ស្ទូឌីយោ​ណា​ដែល​អនុលោម​តាម​សេចក្ដី​ណែ​នាំ​ទប់​ស្កាត់​ការ​ឆ្លង​ជំងឺ​ ហើយ​ដែល​ប្រើ​ម្ជុល​ប្រើ​មួយ​ដង​បោះ​ចោល​ និង​ថ្នាំ​ចាក់សាក់​ដែល​មាន​ការ​សម្លាប់​មេរោគ​។

អនុវត្ដ​ការ​រួម​ភេទ​​ដោយ​សុវត្ថិភាព

ប្រើ​ស្រោម​អនាម័យ​នៅ​ពេល​រួម​ភេទ​តាម​​រន្ធ​យោនី, តាម​មាត់​ និង​តាម​រន្ធ​​គូទ។ ការ​ធ្វើ​ដូច្នេះ​នឹង​ការ​ពារ​អ្នក​ពី​ការ​ឆ្លង​វីរុស​តាម​រយៈ​ទឹក​​ចេញ​ពី​ការ​រួម​ភេទ​ ឬ​តាម​ឈាម​។

អនុវត្ដ​អនាម័យ​ផ្ទាល់​ខ្លួន​ល្អ​។

វត្ថុ​ទាំង​ឡាយ​ដែល​អាច​មាន​ប្រឡាក់​ឈាម​នៅ​លើ​វា​ (​ដូច​ជា​ច្រាស​ដុស​ធ្មេញ​, ឡាម​កោរ​រោម​) មិន​គួរ​ប្រើ​រួម​គ្នា​ទេ។ បោះ​ចោល​វត្ថុ​ទាំង​ឡាយ​ដែល​មាន​ប្រឡាក់​ឈាម​​ដោយ​ដាក់​ទៅ​ក្នុង​ថង់​បិទ​ជិត​ ហើយ​ដាក់​វា​​ក្នុង​ធុង​សំរាម​។

ផែនការ​ធ្វើ​ដំណើរ​។

ការ​ធ្វើ​ដំណើរ​នៅ​ក្នុង​ប្រទេស​ខ្លះ​នឹង​ធ្វើ​ឲ្យ​លោក​អ្នក​ប្រឈម​មុខ​នឹង​កំណើន​បញ្ហា​ឆ្លង​ជំងឺ​រលាក​ថ្លើម​ប្រភេទ​ A និង​ B, ជំងឺ​គ្រុន​ចាញ់ ឬ​ក៏​ជំងឺ​គ្រុន​លឿង​។ និយាយ​ពិគ្រោះ​ជា​មួយ​នឹង​គ្រូពេទ្យ GP របស់​អ្នក​អំពី​ការ​ចាក់​ថ្នាំ​វ៉ាក់សាំង​ការ​ពារ​ និង​ប្រើ​ទឹក​ដប ឬ​ទឹក​ដាំ​ពុះ​​ នៅ​ពេល​​លោក​អ្នក​ធ្វើ​ដំណើរ​។

ជាតិ​សុរា​ដាក់​សម្ពាធ​លើ​ថ្លើម​របស់​អ្នក​
ដើម្បី​កាត់​បន្ថយ​គ្រោះ​ថ្នាក់ ឬ​ការ​រង​របួស​​ពី​ជំងឺ​ទាក់​ទង​នឹង​ជាតិ​សុរា​, បុរស​ និង​ស្ដ្រី​មិន​គួរ​ទទួល​ទាន​សុរា​លើស​ពី​១០កែវ​ស្ដង់ដារ​ឡើយ​ក្នុង​រយៈ​ពេល​១អាទិត្យ​ ហើយ​មិន​ត្រូវ​ទទួល​ទាន​សុរា​លើស​ពី​៤កែវ​ស្ដង់​ដារ​ទេ​ក្នុង​ពេល​មួយ​ថ្ងៃ​។ ការ​ទទួល​ទាន​សុរា​របស់​អ្នក​កាន់​តែ​តិច​ ​ការ​ប្រឈមមុខ​នឹង​​ផល​គ្រោះ​ថ្នាក់​ដោយ​សារ​សុរា​មាន​កាន់​តែ​ទាប​ (NHMRC, 2020)។​

ដំណាក់​កាល​​ផ្សេងៗ​​នៃ​ជំងឺ​ថ្លើម​

មាន​ជំងឺ​ថ្លើម​ជា​ច្រើន​ប្រភេទ​ដែល​អាច​បណ្ដាល​ឲ្យ​មាន​ការ​ខូច​ខាត​ជា​បន្ដ​បន្ទាប់​ទៅ​លើ​កោសិកា​ថ្លើម។ នៅ​ពេល​ដែល​មាន​ការ​ពិនិត្យ​រោគ​ដឹង​ជំងឺ​ថ្លើម​កាន់​តែ​ឆាប់​​ទាន់​ពេល​វេលា​ គេ​អាច​ព្យាបាល​​វា​បាន​ទាន់​ពេល​។ ជំងឺ​ថ្លើម​ដែល​មិន​បាន​ការ​ព្យាបាល​ អាច​នាំ​ឲ្យ​មាន​ការ​ចុះ​​អន់​ខ្សោយ​ដល់​តួនាទីមុខ​ងារ​​របស់​ថ្លើម​ ឬ​ក៏​ធ្វើ​ឲ្យ​ខូច​ថ្លើម​។

ការ​​​រលាក (Inflammation)

អាច​បណ្ដាល​មក​ពី​ការ​ឆ្លង​វីរុស​, ជាតិ​សុរា​, បញ្ហា​ជា​មួយ​នឹង​​ប្រព័ន្ធ​ការ​ពារ​សារពាង្គកាយ​ ឬក៏​ជាតិ​ពុល។ ការ​ព្យាបាល​ ឬ​ការ​ដក​ចេញ​​នូវ​មូល​ហេតុ​ដែល​នាំ​ឲ្យ​មាន​ការ​​រលាក​នឹង​ធ្វើ​ឲ្យ​ការ​រលាក​ហើម​នោះ​បាត់​ទៅ​វិញ​​។

ការ​លូត​លាស់​ជាលិកា​ខុស​ធម្មតា​ (Fibrosis)

ការ​កើត​ឡើង​នៃ​ជាលិកា​សម្លាក។ នៅ​ពេល​ដែល​ជាលិកា​ធម្មតាដែល​​មាន​សុខភាព​ល្អ​ត្រូវ​បាន​ប្ដូរ​ទៅ​ជា​ជា​លិកា​សម្លាក​​​ជាប់ៗ​គ្នា​ (collagen)។ នៅ​ក្នុង​ដំណាក់​កាល​នេះ​ ​សម្លាក​ជាលិកា​ថ្លើម​​អាច​មាន​ភាព​ប្រសើរ​ឡើង​វិញ ប្រសិន​បើ​មាន​ការ​ព្យាបាល​ ឬ​​បំបាត់​មូល​ហេតុ​ដែល​ធ្វើ​ឲ្យ​វា​ខូច​។

ជំងឺ​ក្រិន​ថ្លើម​ (Cirrhosis)

ជំងឺ​ក្រិន​ថ្លើម​ គឺ​ជា​ស្ថាន​ភាព​ជំងឺ​ថ្លើម​ដែល​គេ​មិន​អាច​ធ្វើ​ឲ្យ​ប្រសើ​រ​វិញ​បាន​ ដោយ​សារ​តែ​ជាលិកា​ថ្លើម​ត្រូវ​ប្ដូរ​ទៅ​ជា​​សម្លាក​ជាលិកា​ជា​អចិន្រ្ដៃយ៍។ ជំងឺ​ថ្លើម​ដែល​ក្រិន​​មាន​ភាព​រឹង, មាន​ដុំពក​តូច​ៗ ហើយ​ជា​ញឹក​ញយ​ត្រូវ​រួម​តូច​។​ មុខ​ងារ​ថ្លើម​ជា​ញឹក​ញាប់​ត្រូវ​បាន​ខូច​ខាត​ធ្ងន់​ធ្ងរ។ ការ​ព្យាបាល​អាច​ទប់​ស្កាត់​ថ្លើម​កុំ​ឲ្យ​ចុះ​អន់​ខ្សោយ​, ការ​ពារ​ជាលិកា​ថ្លើម​​​ដែល​មាន​សុខភាព​ល្អ​ដែល​នៅ​សល់​ ហើយ​ផ្ដល់មុខ​ងារ​​ថ្លើម​ខ្លះ​ឲ្យ​មាន​ភាព​ល្អ​​ដូច​ដើម​វិញ។​ មុខ​ងារ​ថ្លើម​មាន​ការ​ឡើង​ចុះ​ៗ​នៅ​ក្នុង​ថ្លើម​ដែល​ក្រិន​។

បញ្ហា​ក្រិន​ថ្លើម​​បង្កើន​គ្រោះ​ថ្នាក់​របស់​អ្នក​ឲ្យ​វិវឌ្ឍន៍​ទៅ​កើ​ត​ជំងឺ​មហារីក​ថ្លើម។ គេ​អាច​ព្យាបាល​ជំងឺ​មហារីក​ថ្លើមបាន​ជោគ​ជ័យ​ប្រសិន​បើ​មាន​ការ​រក​ឃើញ​ទាន់​ពេល​វេលា។

ការ​ខូច​ថ្លើម​

ការ​ខូច​ថ្លើម ​គឺ​នៅ​ពេល​ដែល​ថ្លើម​ឈប់​​ដំណើរ​ការ​​មុខ​ងារ​។ ដំណាក់​កាល​នេះ គឺ​ជា​ស្ថាន​ភាព​ធ្វើ​ឲ្យ​ជីវិត​គ្រោះ​ថ្នាក់​ ហើយ​ត្រូវ​ការ​ការ​ថែ​ទាំ​ផ្នែក​វេជ្ជសាស្រ្ដ​ជា​បន្ទាន់​។ ការ​វះកាត់​ប្ដូរ​ថ្លើម​អាច​ជា​ជម្រើស​មួយ​។

ការ​និយាយ​លើក​ឡើង​អំពី​កង្វល់​ផ្សេងៗ​របស់​អ្នក​

ការ​ស៊ើប​អង្កេត​រក​​ហេតុ​ផល​តាម​ការ​ថត​ឆ្លុះ​បែប​វិទ្យុ​សកម្ម​​ត្រូវ​បាន​រដ្ឋ​ជួយ​តាម​រយៈ​កម្មវិធី​ថែទាំ​សុខ​ភាព​ Medicare Benefits Scheme (MBS)។ គ្រូពេទ្យ​ GP ឬ​ គ្រូពេទ្យ​គិលិានុបដ្ឋាក​ NP របស់​អ្នក​អាច​បញ្ជូន​អ្នក​ឲ្យ​ទៅ​ជួប​នឹង​អ្នក​ជំនាញ​​ឯកទេស​ជំងឺ​​ថ្លើម​។​

ព្យាយាម​និយាយ​លេង​​​ជា​មួយ​នឹង​មិត្ដ​ភក្ដិ​ និង​ក្រុម​គ្រួសារ​ដើម្បី​បាន​ការ​ជួយ​គាំ​ទ្រ​ផ្នែក​ផ្លូវ​​អារម្មណ៍​​ និង​ភាព​ពិត​ជាក់​ស្ដែង​ដែល​អាច​ជួយ​សម្រួល​បញ្ហា​​។ អ្នក​ក៏​អាច​និយាយ​ជា​មួយ​នឹង​អ្នក​ផ្ដល់​ការ​ថែ​ទាំ​សុខ​ភាព​ដទៃ​ទៀត​ដែរ​ – ក្នុង​នោះ​រួម​មាន​គ្រូ​ពេទ្យ​គិលាកនុបដ្ឋាយិកា, ​អ្នក​​ប្រឹក្សាយោបល់, អ្នក​ព្យាបាល​រោគ​​, ឱសថការី ឬ​ក៏​អ្នក​ជំនាញ​ខាង​មុខ​ម្ហូប​អាហារ។

ចំពោះ​ព័ត៌មាន​ទូទៅ​ និង​ការ​គាំទ្រ អ្នក​ក៏​អាច​ទូរសព្ទ​​បាន​ដែរ​ទៅ​​ខ្សែ​ LiverLine តាម​លេខ​ 1800 703 003។

ការ​គាំ​ទ្រ​ផ្ដល់​នូវ​​ភាព​ខុស​គ្នា​ដ៏ធំ​ធេង​

អ្នក​អាច​មាន​អារម្មណ៍​ឯកោ​ ហើយ​ការ​ព្យាបាល​អាច​ធ្វើ​ឲ្យ​អ្នក​មាន​​អារម្មណ៍​អស់​កម្លាំង​ និង​ងាយ​រង​គ្រោះ​ ដូច្នេះ​ការ​គាំ​ទ្រ​ផ្នែក​ផ្លូវ​អារម្មណ៍​ជា​ការ​ល្អ​ប្រសើ​រ​បំផុត​។
– Grenville អាយុ​ 56 ឆ្នាំ​

អ្នក​ធ្វើ​ការ​ផ្នែក​សុខ​ភាព​ធ្វើ​ឲ្យ​មាន​​ខុស​គ្នា​ដ៏​ល្អ​ប្រសើរ​

វា​គឺជា​អត្ដចរិត​របស់​ពួក​គេ។ ប្រសិន​បើ​ខ្ញុំ​មាន​ជំងឺ​, ខ្ញុំចង់​ទៅទីនោះ​​ ហើយ​​ឲ្យ​គេ​បាន​ដឹង​ឮ និង​បាន​យល់។
James អាយុ​ 56 ឆ្នាំ

ខ្សែ​ទូរសព្ទជំនួយ​ជំងឺ​ថ្លើម​ LIverWELL LiverLine មិន​គិត​ថ្លៃ ហើយ​អនាមិក។

មាន​អ្នក​ជំនាញ​បាន​ការ​ហ្វឹកហ្វឺននឹង​​ស្ដាប់​ដល់​កង្វល់​ផ្សេងៗ​​របស់​អ្នក​ និង​ផ្ដល់​ព័ត៌មាន​បន្ថែម​។
ទូរសព្ទ​ទៅ​លេខ 1800 703 003។

រក្សា​ថ្លើម​របស់​អ្នក​ឲ្យ​មាន​សុខ​ភាព​ល្អ​

កម្មវិធី​​ LiverWELL app គឺ​ជា​កម្មវិធី​ទូរសព្ទ​ចល័ត​​ងាយ​ប្រើ​ប្រាស់​ ដែល​ជួយ​ដល់​​អ្នក​ចាត់​ចែង​គ្រប់​គ្រង​សុខភាព​ថ្លើម​របស់​អ្នក​។ វា​មាន​ឧបករណ៍​ និង​ឱវាទ​ជំនួយ​ល្អ​ៗជា​ច្រើន​ ដែល​ជួយ​ដល់​អ្នក​រក្សា​សុខភាព​ថ្លើម​ឲ្យ​បាន​ល្អ​ប្រសើរ ក្នុង​នោះ​រួម​មាន​៖

  • ​រៀប​ចំ​​កំណត់​ពេល​វេលា​រំលឹក​ដល់​ពេល​ត្រូវ​​​លេប​ថ្នាំ​ពេទ្យ​
  • រៀប​ចំ​ការ​ណាត់​ជួប​​ផ្សេងៗ​
  • ​​រក្សា​ទុក និង​ការ​តាម​ដាន​លទ្ធផល​ធ្វើតេស្ដ​ផ្សេងៗ​
  • រក្សា​ទុក​កំណត់​ហេតុ​នានា​។

អ្នក​អាច​ស្វែង​រក​ព័ត៌មាន​បាន​ទាន់​ពេល​វេលា​អំពី​សុខភាព​ថ្លើម​នៅ​ក្នុង​កម្មវិធី​ទូរសព្ទ​ចល័ត​ LiverWELL app ក្នុង​នោះ​រួម​មាន​​ការ​ទទួល​ទាន​អាហារ​ប្រកប​ដោយ​សុខភាព​, ការ​ធ្វើ​ឲ្យ​ខ្លួន​ឯង​សកម្ម​, មាន​អារម្មណ៍​ល្អ​ប្រសើរ​ និង​ដឹង​ខ្លួន​អំពី​ការ​ទទួល​ទាន​សុរា។

ការ​ស្វែង​រក​ការ​គាំទ្រ​

www.cancervic.org.au
www.betterhealth.vic.gov.au

info@liverwell.org.au
ខ្សែ​ទូរសព្ទ LiverLine៖ 1800 703 003

ព័ត៌មាន​ទាំង​នេះ​មាន​លក្ខណៈ​ជា​ទូទៅ​ ហើយ​មិន​ត្រូវ​បាន​​តាក់​តែង​ឡើង​ជា​ឱវាទ​ផ្នែក​ពេទ្យ​នោះ​ទេ​។ ​ចំពោះ​ព័ត៌មាន​បន្ថែម​ សូម​ពិគ្រោះ​ប្រឹក្សា​យោបល់​ជា​មួយ​នឹង​គ្រូពេទ្យ​ជំនាញ​។ NHMRC.(2020).
សេចក្ដីណែ​នាំ​របស់​អូស្ដ្រាលី​ក្នុង​ការ​កាត់​បន្ថយ​ការ​ប្រឈម​មុខ​សុខ​ភាព​ផ្សេងៗ​ដោយ​សារ​តែ​ការ​​ទទួល​ទាន​សុរា​។

ភាសាខ្មែរ videos

វីដេអូនេះ កែតម្រូវការយល់ខុសពីការឆ្លងមេរោគថ្លើមប្រភេទបេតាមរយៈចំណីអាហារនិងភេសជ្ជៈ ព្រមទាំងផ្តល់ព័ត៌មានត្រឹមត្រូវពីរបៀបឆ្លងមេរោគថ្លើមប្រភេទបេនេះ។ វា ក៏សង្កត់ធ្ងន់ផងដែរលើសារៈសំខាន់នៃរបៀបរស់នៅបែបសុខភាព និងការពិនិត្យសុខភាពជាប្រចាំ។

វីដេអូនេះ ពន្យល់អំពីការឆ្លងនិងការបង្ការនៃការឆ្លងមេរោគថ្លើមប្រភេទបេពីម្តាយទៅកូន។ វា ក៏កែតម្រូវការផងដែរពីការយល់ខុសនៃការឆ្លងមេរោគថ្លើមប្រភេទបេតាមរយៈការបំបៅកូនដោយទឹកដោះ ហើយផ្តល់ព័ត៌មានត្រឹមត្រូវពីរបៀបនៃការឆ្លងមេរោគថ្លើមប្រភេទបេនេះ។ វីដេអូនេះ ក៏សង្កត់ធ្ងន់លើសារៈសំខាន់នៃការពិនិត្យសុខភាពជាប្រចាំ និងរបៀបរស់នៅបែបសុខភាព។

វីដេអូនេះ ផ្តល់ព័ត៌មានត្រឹមត្រូវពីការបង្ការនៃការឆ្លងមេរោគថ្លើមប្រភេទបេនៅក្នុងទំនាក់ទំនងផ្លូវភេទ និងសង្កត់ធ្ងន់លើសារៈសំខាន់នៃការពិនិត្យសុខភាពជាប្រចាំនិងរបៀបរស់នៅបែបសុខភាព។

វីដេអូនេះ កែតម្រូវការយល់ខុសពីការឆ្លងមេរោគថ្លើមប្រភេទបេតាមរយៈសកម្មភាពកីឡានានា ហើយផ្តល់ព័ត៌មានត្រឹមត្រូវពីរបៀបនៃការឆ្លងមេរោគនេះ។ វីដេអូនេះ ក៏សង្កត់ធ្ងន់ផងដែរលើសារៈសំខាន់នៃការវិនិច្ឆ័យមេរោគថ្លើមប្រភេទបេនៅដំណាក់កាលដំបូង។

LiverWELL acknowledges the support of the Victorian Government.
We welcome people from all cultures, nationalities and religions. Being inclusive and providing equitable services is our commitment.

ABN 48 656 812 701

We acknowledge the traditional owners of the lands where we work - the lands of the Woi-Wurrung Wurundjeri people of the Kulin Nations. We express our gratitude to them for their continued care and curation of these lands and waters. We pay our respects to Elders past and present.

LiverWELL observes and honours the Kulin Nation's intrinsic connection to land, sky and water, and the creator Bunjil. LiverWELL is committed to being led and informed by Aboriginal and Torres Strait Islanders on bridging health outcomes for communities and improving liver health.